Oğuzhan Osman BİLGİN/HERKES DUYSUN
BURSA (İGFA) – İran‘ın İsrail’e gerçekleştirmiş olduğu atak Orta Doğu’da yeni ve daha büyük bir savaşın başlama ihtimalini akıllara getirdi. İsrail ile hudut komşusu olan ve ülkesinde çok sayıda Filistinli bulunan Ürdün’ün çatışmaların başladığı akşam hava alanını kapatması bölgede dikkat çeken bir gelişme olarak kaydedildi. İsrail ve Ürdün arasındaki bağlantının tarihî geçmişi ve Ürdün’ün bu yaklaşımının sebebini Orta Doğu Uzmanı Ahmet Faruk Asa Herkes Duysun için yorumladı.
ÜRDÜN TAMPON ÜLKE FONKSİYONU GÖRÜYOR
Ürdün’ün sergilemiş olduğu hali tarihi süreç üzerinden değerlendirmenin hakikat olacağını ifaden eden Asa, “Orta Doğu‘yu 1916 yılında bölen Sykes-Picot Antlaşması ile birlikte 1921 yılında Ürdün’ün inşaasına giden süreç için adım atılmış oldu. Ürdün tam İsrail’i ardında alacak halde adeta bir tampon ülke fonksiyonu görüyor. Ürdün’ün manda idaresi ile birlikte oluşturulması ve İsrail’in var edilme süreci birbirlerine çok misal süreçler.” dedi.
ÜRDÜN, İSRAİL İLE MÜNASEBETLERİNİ BELLİ BİR DÜZEYDE TUTUYOR
Ürdün’ün kurucu kodları incelediğinde İsrail’e ve bölgedeki Musevilere Orta Doğu’nun genelinde farklı bir bakışı benimsediğini vurgulayan Asa, “Ürdün’ün kurucu lideri Kral Abdullah bu farklı bakışın bir sonucu olarak yorumlanabilecek halde suikast sonucu vefat etmişti. Mescid-i Aksa‘nın avlusunda İsrail’e fazla yakınlaştığı gerekçesiyle öldürülmüştü. O günden bugüne Ürdün’ün ajandası İsrail ile çok uzak olmamak lakin çok da yakın bağları kurmamak üzere bir yerde konumlandı. Ürdün’ün bölgedeki en yakın müttefiki olarak ABD öne çıkıyor. Ürdün, Arap Baharı’nın uğramadığı seçkin ülkelerden birisiydi. Bu durumu Ürdün’ün yalnızca oturmuş devlet tertibi ile açıklamak mümkün değil. Ürdün’ün ABD ve İsrail ile bu alakayı sürdürmesi devletin ayakta kalması ismine zorunlu bir durum. Lakin Ürdün’ün nüfusunun neredeyse yarısı Filistinli. İsrail ile münasebetlerde haddinden fazla yakınlık kurmak Ürdün için beklenmedik siyasi ve toplumsal sonuçlar da doğurabilir.” biçiminde konuştu.
BÖLGE ÜLKELERİ İSRAİL İLE DENGEYİ MUHAFAZAYA ÇALIŞIYOR
Ürdün bölgede her vakit istikrar siyasetinin tarafı diyen Ahmet Faruk Asa, “Ürdün’ün İran’a bu hücumlarda şahsen alan açması klasik kodları ile uyuşmayacağı üzere direkt İsrail tarafından yer alması da tekrar bu kodlarla karşıt düşen bir durum olurdu. Bu durumu yalnızca Ürdün özelinde değil Filistini çevreleyen ülkelerin tamamında görüyoruz. Mısır içinde birebir durumu gördük. Refah’ın açılmama süreci ve insani yardımların geçişi konusunda yaşanan aksaklıklar Mısır ve İsrail ortasında da Ürdün’dekine bir istikametiyle benzeyen bir alakanın şu anda var olduğunu gösteriyor. İsrail’i çevreleyen Mısır, Ürdün üzere ülkelerin geçmişte İsrail ile girmiş olduğu siyasi bağlantılar bugün bu ülkelerin elini zorlasa da öte taraftan halk kanadından gelen toplumsal baskı ve aksiyon sürecinin bir patlamaya dönüşmemesi ismine bu ülkeler dengeyi gözeten bir siyaset benimsemeye çalışıyorlar.” sözlerine yer verdi..